Ulmaria, hay còn được biết đến là cây đồng cỏ, nữ hoàng của đồng cỏ, có hình dáng thanh lịch và hoa trắng tạo nên hình ảnh chòm râu, được biết đến với các biệt danh “Nữ hoàng đồng cỏ” và “Râu Dê”Loài cây này được sử dụng trong điều trị cảm lạnh, sốt, thấp khớp, bệnh thận và bàng quang, chuột rút, gút và đau nửa đầu. Với axit salicylic, ulmaria giúp giảm sốt và có tính chất chống viêm, làm dịu cơ bắp và thấp khớp, cùng nhiều lợi ích khác trong y học. Hãy khám phá về loài cây Râu dê này cùng tôi!
Hình ảnh cây Râu dê (Nữ hoàng đồng cỏ)
Đại cương về cây dược liệu
Tên khoa học: Filipendula ulmaria
Tên thông thường: Nữ hoàng đồng cỏ, cây Râu dê
Với dáng vóc thanh lịch và chùm hoa trắng phếu giống như chòm râu, nó được gọi là “Nữ hoàng đồng cỏ” và “Râu Dê”.
Một tên khác của cây là spirée, xuất phát từ hình dạng xoắn tròn của các trái. Một sự thú vị ít được biết đến là cây cũng được gọi là aspirine. Chất salicine đã được phân lập từ vỏ cây liễu Salix alba cách đây khoảng 15 năm trước khi một chất tương tự được phát hiện trong chồi hoa của cây Nữ hoàng đồng cỏ Filipendula ulmaria. Tên aspirine xuất phát từ vần “A” của acétyl và tên latin của cây “Spirea”.
Mô tả thực vật
Theo các Dược sĩ CK1 Nguyễn Quốc Trung – giảng viên tại Cao đẳng Y Dược TPHCM, Thực vật này là loại thân thảo, sinh trưởng lâu năm, thẳng, phủ đầy lông mềm màu đỏ nhạt, cao khoảng từ ½ mét đến 1,5 mét, với rễ phân nhánh dày đặc.
Lá của cây rụng, có cấu trúc kép lẻ, màu xanh đậm, mặt trên lá nhẵn mịn, mặt dưới lá màu trắng với lớp lông mịn như nỉ.
Cây phát hoa thành chùm, với nhiều cành phân nhánh tạo thành một cụm, phát ra mùi hương gần giống như hạnh nhân, hoa màu trắng nhạt. Những phần của hoa như đĩa mật chứa nectar và phấn hoa được thu hút bởi loài ong, côn trùng cánh cứng và ruồi mật. Cụm hoa chứa những hoa nhỏ, mỗi hoa có đường kính khoảng 1 cm, hoa lưỡng tính. Hoa có 5 thùy đài và 5 cánh hoa dài 3-4 mm. Tiểu nhụy nổi bật hơn so với cánh hoa, nằm trên đỉnh của cụm hoa.
Quả của cây mọc cách nhau, có hình cuộn tròn, dài khoảng 3 mm.
Phân bố và Sinh trưởng
Cây Nữ hoàng đồng cỏ (Filipendula ulmaria) thường sinh sống lâu năm và phát triển trong các môi trường đất phong phú dinh dưỡng và ẩm ướt như đồng cỏ lầy lội, bờ sông và rừng lá rụng. Loài cây này phổ biến rộng rãi ở Châu Âu và đã được du nhập vào Bắc Mỹ bởi người định cư ban đầu. Nó cũng mọc tự nhiên ở các khu vực từ Bắc Norvège, Pays-bas, Ireland, Nam Âu đến Espagne và Portugal, đặc biệt là ở các vùng cao nguyên ấm.
Cây Nữ hoàng đồng cỏ là nguồn tài nguyên quý giá của tinh dầu thơm và chứa một lượng đáng kể tannin, là chất làm se và thắt.
Tại Việt Nam nước ta, cây này hầu như không thấy.
Hình ảnh Hoa và Quả cây Râu dê
Bộ phận sử dụng
Toàn cây, Lá, hoa và rễ.
Thành phần hóa học và dược chất:
Cây Nữ hoàng đồng cỏ chứa nhiều flavonoïdes như: rutine, hyperin, quercétol-4′-glucoside, và quercétine-4′-O-β-galactopyranoside. Trong hoa thảo dược, flavonoïdes chiếm khoảng 3-4%, với sự xuất hiện đặc biệt của spiraeoside và hypéroside.
Ngoài ra, cây còn chứa các glycosides flavones và salicylates, với spiraeoside và spiraein là các thành phần chính. Dầu thiết yếu của cây chứa chủ yếu là aldéhyde salicylique, salicine, và salicylate de méthyle. Salicylates trong cây bao gồm monotropitoside và spiraéine, trong khi ellagitanins chiếm từ 10 đến 20% và góp phần vào hương vị làm se thắt.
Hoa của cây chứa héparine, kết hợp với các chất đạm protéines của cây, tạo thành một phức tạp. Héparine phân lập từ cây thường tương tự với héparine từ nguồn gốc động vật.
Các thành phần khác của cây bao gồm mucilage, hydrates de carbone, acide ascorbique, đường sucres, và nguyên tố khoáng minéraux.
Các hợp chất hoạt động quan trọng nhất bao gồm tanins (hòa tan trong nước hydrolysable, từ 1% trong trích xuất ethanol đến 12% trong trích xuất nước) và các chất như coumarine, mucilage, đường hydrates de carbone, và acide ascorbique.
Tính chất và ứng dụng
– Truyền thống đã sử dụng Cây Nữ hoàng đồng cỏ để điều trị nhiều triệu chứng, bao gồm đau nhức khớp. Năm 1897, Felix Hoffmann tổng hợp salicine thành acide acétylsalicylique, hay aspirine, từ cây này, dẫn đến sự phát triển của các loại thuốc chống viêm không steroid. Cây này chứa acide salicylique, giúp giảm đau, là nguồn gốc của aspirine, nhưng có thể gây loét dạ dày. Sự kết hợp với các thành phần khác trong cây có thể bảo vệ niêm mạc dạ dày và ruột trong khi vẫn giữ được tác dụng chống viêm của aspirine.
– Cây Nữ hoàng đồng cỏ cũng được sử dụng trong y học dân gian để điều trị nhiều loại bệnh như tiêu chảy, viêm dạ dày, và loét dạ dày, cũng như các bệnh như bạch hầu, kiết lỵ và viêm phổi. Nó cũng có tác dụng diuretic và giúp loại bỏ axit uric.
– Cả lá và hoa của cây đều có tác dụng chống viêm, khử trùng và làm se da, và cây này cũng được sử dụng trong điều trị các vấn đề tiêu hóa và da, cũng như các bệnh như sốt và cảm lạnh.
* Những ứng dụng của dược
– Lá và hoa khô có thể được dùng để làm thơm áo quần, khử mùi hôi hoặc làm màu nâu cho vải.
– Rễ, lá và hoa có thể được sử dụng trong các món ăn như kẹo thạch, mứt, compotes và nước ép.
– Cây Nữ hoàng đồng cỏ cũng được sử dụng như một hương liệu trong kem, đánh răng, thực phẩm và đồ uống.
– Hoa và lá có thể được sử dụng để làm trà hoặc làm mùi thơm cho rượu và bia.
– Rễ và lá cũng có thể được nấu chín để sử dụng trong các món súp.
– Lá non, hoa và rễ có thể được khuấy trong trà.
– Lá sấy khô có thể được sử dụng như một loại ngọt trong trà thảo mộc.
– Hoa có thể được sử dụng trong đồ uống có cồn hoặc trong các món trái cây xay nhuyễn
Trà từ hoa Râu dê tốt cho sức khỏe
* Cách dùng – liều dùng
– Ngâm trong nước nấu sôi
+ Dùng 1 muỗng canh ngọn phát hoa sấy khô cho 1 tách nước sôi (nhớ không đun sôi để tránh mất hiệu quả của salicylates). Ngâm trong 10 phút và uống từ 3 đến 4 tách mỗi ngày.
+ Dùng 3 đến 4 lá tươi hoặc 1 muỗng canh lá khô kết hợp với hoa, cho vào 1 tách nước sôi.
Ngâm trong 10 phút và uống 2 đến 4 tách mỗi ngày trước khi ăn.
– Nấu sắc décoction: sử dụng nước này để rửa sạch vết thương.
Sử dụng 30 đến 40 g rễ cây cho 1/2 lít nước, nấu sôi trong 10 phút, sau đó ngâm trong 5 phút và
– Rượu Nữ hoàng đồng cỏ:
Đặt 30 g hoa vào 1 lít rượu trắng, đun sôi trong lửa nhỏ 10 phút, ngâm trong 24 giờ và uống 1 ly nhiều lần trong ngày để giảm sốt.
– Dung dịch ngâm Teinture-mère
Sử dụng 30 đến 40 giọt trong 1 ly nước, 3 đến 4 lần mỗi ngày theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc thầy thuốc thảo dược.
– Sử dụng bên ngoài cơ thể:
Sử dụng nước nấu sắc décoction (40 đến 50 g ngọn phát hoa cho ½ lít nước, đun sôi trong 20 phút) để làm băng lưới compresses và áp dụng lên vết thương 3 hoặc 4 lần mỗi ngày
Những lưu ý khi sử dụng Cây Nữ hoàng đồng cỏ
Theo các giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội, Khi sử dùng loài thảo dược này, người dùng cần lưu ý sau:
–Thận trọng trong thai kỳ và khi cho con bú: Không khuyến nghị sử dụng Cây Nữ hoàng đồng cỏ cho phụ nữ mang thai và cho con bú do thiếu dữ liệu đầy đủ về tác động của nó trong những trường hợp này.
– Chống chỉ định: Ulmaria không nên sử dụng cho những người quá mẫn cảm với salicylat hoặc trong thai kỳ, vì nó có thể gây ra chuyển dạ.
– Cho nên tránh sử dụng Ulmaria trong các trường hợp sau:
+Tránh dùng cho Phụ nữ Trong thai kỳ; Phụ nữ Khi cho con bú.
+ Ở trẻ em dưới 12 tuổi.
+ Nếu bạn đang sử dụng aspirin hoặc các loại thuốc khác để lưu thông máu cũng cần tránh sử dụng
Tóm lại, thông tin trên đã giúp bạn hiểu về một loại cây thuốc đặc biệt mang cái tên lôi cuốn “Nữ hoàng của đồng cỏ” hay còn gọi là cây Râu dê, và đã chỉ ra rằng nó có rất nhiều ứng dụng hữu ích trong lĩnh vực y học. Tuy nhiên, để sử dụng cây thuốc này một cách hiệu quả và an toàn, tốt nhất là nên tham khảo ý kiến của các nhà trị liệu chuyên nghiệp để được hướng dẫn và tư vấn đúng cách, tránh những tác dụng phụ không mong muốn từ loại dược liệu này./.
DsCKI. Nguyễn Quốc Trung
Tổng hợp: truongcaodangyduocsaigon.net
