Trẻ bị khò khè và khó thở thường do tắc nghẽn đường hô hấp dưới, đặc biệt thường xảy ra ở trẻ dưới 2-3 tuổi, khi phế quản và các phế quản nhỏ của họ còn nhỏ và dễ bị co thắt, viêm nhiễm, và tắc nghẽn. Điều này thường ảnh hưởng đến 30-40% trẻ còn đang bú mẹ.
Cách nhận biết trẻ bị khò khè
Theo các bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM cho hay, Khò khè là tiếng thở đặc biệt, thường nghe rõ nhất khi trẻ thở ra, có thể nghe qua tai gần miệng của trẻ. Khi tình trạng trẻ bị khò khè và khó thở nặng hơn, họ có thể thở ra kéo dài và gắng sức.
Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, việc nghe thấy trẻ bị khò khè thông qua tai người khác có thể khá khó khăn. Trong những trường hợp như vậy, bác sĩ thường dễ dàng phát hiện triệu chứng này hơn bằng cách sử dụng ống nghe, mà trong lĩnh vực y học thường gọi là “tiếng ran ngáy” hoặc “ran rít”.
Ở trẻ sơ sinh, việc phân biệt giữa tiếng khò khè và tiếng thở bị tắc mũi có thể khá khó, bởi trẻ sơ sinh thường thở chủ yếu bằng mũi và lỗ mũi của họ còn nhỏ, dễ bị tắc khi mắc cảm ho, khiến tiếng thở trở nên khụt khịt. Để xác định, bạn có thể mở thông mũi trẻ bằng cách dùng 2-3 giọt nước muối, sau đó lắng nghe lại. Nếu tiếng thở của trẻ trở nên êm hơn sau khi mũi được thông thoáng, thì đó là dấu hiệu trẻ bị tắc mũi.
Nguyên nhân gây ra khò khè ở trẻ
- Bệnh lý tắc nghẽn đường hô hấp dưới (từ đoạn khí quản ngực đến các phế quản nhỏ).
- Bệnh hen suyễn (hen phế quản), viêm tiểu phế quản, viêm phế quản, viêm phổi.
- Viêm tiểu phế quản thường xảy ra ở trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi, còn ở trẻ trên 18 tháng tuổi, suyễn thường là nguyên nhân phổ biến.
- Nguyên nhân hiếm gặp bao gồm dị vật đường thở, lao, phù phổi, dị tật bẩm sinh của phế quản, phế quản bị chèn ép (do mạch máu bất thường, u, hạch cạnh phế quản). Trong trường hợp này, trẻ thường thể hiện triệu chứng khò khè và khó thở kéo dài.
Trẻ bị khò khè có nguy hiểm không?
Khò khè tạo âm thanh giống tiếng huýt sáo
Sự tắc nghẽn trong mũi có thể làm cho trẻ bị khò khè và hơi thở phát ra âm thanh giống tiếng huýt sáo. Do lỗ thông khí trong mũi của trẻ thường khá nhỏ, ngay cả một chút nước nhầy hoặc sữa bột cũng có thể làm hẹp lỗ thông khí, gây cản trở sự luân phiên của không khí khi thở và tạo ra những âm thanh đặc biệt giống tiếng huýt sáo. Khi bạn làm sạch mũi cho bé, tiếng khò khè hoặc tiếng huýt sáo này sẽ biến mất.
Trẻ bị khò khè có âm thanh khàn khàn
Tắc nghẽn trong thanh quản, thường do nước nhầy, có thể khiến trẻ bị khò khè và phát ra âm thanh khàn khàn khi thở. Đây thường là biểu hiện của bệnh viêm thanh khí phế quản, một tình trạng gây sưng phù thanh quản và khí quản, hẹp đường dẫn khí dưới dây thanh âm, làm cho hơi thở trở nên nặng nề hơn.
Trẻ thở khò khè
Trẻ sơ sinh thở khò khè thường là dấu hiệu của tắc nghẽn đường hô hấp dưới hoặc các bệnh như viêm phế quản, viêm phổi, hay hen suyễn. Đôi khi, trường hợp trẻ bị khò khè dai dẳng có thể là do dị vật đường thở, dị tật bẩm sinh ở phế quản hoặc phế quản bị chèn ép.
Trẻ thở dốc
Giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết, Trẻ bị viêm phổi thường thở nhanh và dốc bất thường. Bệnh này thường do virus hoặc vi khuẩn gây ra sự tích tụ chất lỏng trong phổi. Khi trẻ bị viêm phổi, đôi khi bạn sẽ thấy trẻ thở nhanh và dốc, kèm theo các triệu chứng như xanh tím và ho dai dẳng.
Cách đối phó khi trẻ bị khò khè
- Sử dụng nước muối sinh lý để làm sạch mũi của bé và hút sạch mũi cho bé. Điều này giúp trẻ thở dễ hơn, duy trì tình trạng tươi chơi, có thể bú mẹ, ngủ ngon và tăng cân đều đặn.
- Trẻ dưới 3 tháng tuổi bị khò khè và khó thở cần đưa ngay đến bệnh viện, vì đây là triệu chứng nghiêm trọng ở độ tuổi này.
- Khi trẻ bị khò khè và khó thở kéo dài (trên 4 tuần), cần đưa trẻ đến bệnh viện chuyên khoa để tiến hành các xét nghiệm chuyên sâu như chụp X quang, siêu âm, đo hô hấp ký, chụp CT ngực, nội soi đường hô hấp, v.v.
- Không tự ý sử dụng thuốc, bao gồm cả thuốc kháng sinh, thuốc long đờm, và thuốc kháng viêm để điều trị cho trẻ, vì điều này có thể không hiệu quả và khiến tình trạng trẻ trở nên nặng hơn.
- Nếu trẻ bị khò khè, khó thở, có sốt, ho, và thở nhanh, bạn nên đưa trẻ đến bác sĩ để được khám và tư vấn điều trị.
