Mỡ nội tạng, một dạng chất béo trong cơ thể, thường ẩn sau khoang bụng và có thể gây nên nhiều bệnh lý và vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Để cải thiện tình trạng này, duy trì chế độ dinh dưỡng và thực hiện rèn luyện thể thao đều đặn là hết sức quan trọng.
Tổng quan về chất béo trong cơ thể
Theo các bác sĩ, giảng viên tại Cao đẳng Y Dược TPHCM cho hay, Mặc dù có một số chất béo trong cơ thể có lợi cho sức khỏe, nhưng không phải tất cả chúng được tạo ra như nhau. Mỡ nội tạng là một loại chất béo được tích tụ trong khoang bụng, gần các cơ quan quan trọng như gan, dạ dày và ruột, cũng như có thể tích tụ trong long động mạch.
Thường được biết đến như “chất béo hoạt động”, mỡ nội tạng có thể tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Mặc dù mỡ bụng có thể là mỡ dưới da, nhưng nếu là mỡ nội tạng, nó sẽ ẩn bên trong khoang bụng và không dễ dàng nhìn thấy.
Mỡ nội tạng được đánh giá và đo lường như thế nào?
Cách duy nhất để chẩn đoán chính xác mỡ nội tạng là thông qua các phương pháp hình ảnh như chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI), tuy nhiên, chúng tốn kém và mất thời gian.
Thay vào đó, các nhà cung cấp dịch vụ y tế thường sử dụng các hướng dẫn chung để đánh giá mức độ mỡ nội tạng và rủi ro sức khỏe tương ứng. Harvard Health, ví dụ, ước tính khoảng 10% chất béo trong cơ thể là mỡ nội tạng. Đo kích thước vòng eo cũng là một cách đơn giản để đánh giá rủi ro, theo đó, phụ nữ với vòng eo từ 80cm trở lên và nam giới với vòng eo từ 90cm trở lên có nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe do mỡ nội tạng.
Đối với đánh giá chính xác hơn, mỡ nội tạng thường được đánh giá trên thang điểm từ 1 đến 59, sử dụng máy phân tích chất béo cơ thể hoặc quét MRI. Mức độ bình thường của chất béo nội tạng thường dưới 13, và nếu xếp hạng từ 13–59, cần thay đổi lối sống ngay lập tức.
Biến chứng của mỡ nội tạng
Mỡ nội tạng có thể ngay lập tức gây ra các vấn đề sức khỏe, bao gồm tăng đề kháng insulin, thậm chí khi chưa có tiểu đường hoặc tiền tiểu đường. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng loại chất béo này có thể tăng sức đề kháng insulin qua sự tác động của một protein liên kết retinol. Ngoài ra, mỡ nội tạng cũng có thể gây tăng huyết áp nhanh chóng.
Điều quan trọng nhất là sự tích tụ mỡ nội tạng dư thừa tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý nghiêm trọng và đe dọa tính mạng, bao gồm:
- Đau tim và bệnh tim mạch
- Tiểu đường type 2
- Đột quỵ
- Ung thư vú
- Ung thư đại trực tràng
- Bệnh Alzheimer
Làm thế nào để loại bỏ mỡ nội tạng?
Theo các giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho hay, May mắn thay, chất béo nội tạng có thể dễ dàng giảm bớt thông qua tập thể dục, chế độ ăn uống và thay đổi lối sống. Mỗi kilogram cân nặng giảm đi đồng nghĩa với việc loại bỏ một lượng chất béo nội tạng.
Tập thể dục hàng ngày, ít nhất 30 phút, là quan trọng. Bạn nên bao gồm cả bài tập tim mạch và tăng cường sức mạnh. Cardio, như điều hình, đạp xe hoặc chạy, giúp đốt cháy chất béo hiệu quả. Luyện tập sức bền giúp tiêu hao nhiều calo hơn theo thời gian và tăng cường sức khỏe cơ bắp. Lịch trình tốt nhất là cardio 30 phút, 5 ngày mỗi tuần và luyện sức mạnh ít nhất 3 lần mỗi tuần.
Giảm stress cũng quan trọng vì hormone cortisol có thể tăng lượng mỡ nội tạng. Thiền, hít thở sâu và chiến lược kiểm soát căng thẳng giúp giảm stress.
Chế độ ăn uống cân bằng là yếu tố quan trọng. Loại bỏ thực phẩm chế biến, đường và chất béo, và tăng cường protein, thịt nạc, rau, khoai lang, đậu và đậu lăng. Nấu ăn ít chất béo bằng cách nướng, luộc hoặc nướng thay vì chiên, và sử dụng dầu ô liu thay vì bơ hoặc dầu đậu phộng khi cần.
Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Nếu là nam giới với vòng eo trên 90cm hoặc phụ nữ với vòng eo trên 80cm, quan trọng để hẹn gặp bác sĩ và thảo luận về nguy cơ sức khỏe và thay đổi lối sống.
Bác sĩ sẽ kiểm tra rủi ro sức khỏe liên quan đến tăng tỷ lệ mỡ nội tạng bằng các xét nghiệm như xét nghiệm máu hoặc điện tâm đồ, và có thể giới thiệu bạn đến bác sĩ dinh dưỡng.
Mỡ nội tạng không thể nhìn thấy, điều này làm tăng nguy cơ. Tuy nhiên, duy trì lối sống lành mạnh, năng động và giảm căng thẳng có thể ngăn chặn sự tích tụ mỡ nội tạng trong khu vực bụng.
Mỡ nội tạng có thể gây ra vấn đề về sức khỏe, nhưng may mắn là nó thường có thể được ngăn chặn. Thăm bác sĩ định kỳ để kiểm tra sức khỏe, đo kích thước vòng eo và chẩn đoán sớm các vấn đề sức khỏe là quan trọng.
